واکسن آنفولانزا چیست؟
واکسن‌ها می توانند از عفونت‌های جدی و مرگبار پیشگیری کنند. واکسن آنفولانزا از ابتلا به آنفولانزا پیشگیری می‌کند. به واکسن زدن “واکسیناسیون” یا “ایمن‌سازی” نیز می‌گویند.
آنفولانزا عفونتی است که می‌تواند باعث بروز تب، سرفه، بدن درد و دیگر علائم شود. انواع مختلفی از آنفولانزا وجود دارند مانند آنفولانزای فصلی، آنفولانزای همه‌گیر H1N1 (که به آن آنفولانزای خوکی نیز می‌گویند) و آنفولانزای مرغی. منبع همه انواع آنفولانزا‌ها ویروس‌ها می‌باشند.
این مقاله به واکسن آنفولانزای فصلی می‌پردازد. واکسن‌های آنفولانزایی که هم اکنون موجود هستند آنفولانزای مرغی را مهار نمی‌کنند.
آیا شکل‌های مختلفی از واکسن آنفولانزا وجود دارند؟
بله. واکسن آنفولانزا در شکل‌های مختلفی موجود است، از جمله:
• تزریقی-درون ماهیچه‌ای (معمولاً در بازو)
• اسپری بینی
پزشک شما می‌تواند کمک کند مناسب‌ترین نوع واکسن را انتخاب کنید.
چه کسانی و در چه زمانی نیاز به واکسن آنفولانزا دارند؟
تمام افراد ۶ ماه به بالا باید هر سال واکسن آنفولانزا بزنند. این واکسن برای آن دسته از افرادی که در معرض خطر هستند بسیار حیاتی است.
بهترین زمان برای دریافت واکسن قبل از شروع فصل سرما است. در آمریکا بهتر است قبل از مهر و آبان (ماه اکتبر) واکسن زده شود. در کشورهای جنوبی که فصل سرما زودتر شروع می‌شود (اواخر مرداد و شهریور) بهتر است واکسن را تا قبل از خرداد (ماه مه) دریافت کنند.
مهم نیست کجا زندگی می‌کنید فقط سعی کنید هنگامی که واکسن در منطقه شما موجود می‌شود آن را تهیه و مصرف کنید. بسته به اینکه در نوبت قبل چند دوز دریافت کرده‌اند، بچه های بین ۶ ماه تا ٨ سال برای عملکرد بهتر ممکن است به دو دوز از واکسن نیاز داشته باشند.
چرا باید واکسن آنفولانزا بزنم؟
واکسن زدن کمک می‌کند که مریض نشوید. همچنین زدن واکسن از مریض شدن افراد اطراف شما نیز پیشگیری می‌کند. اگر با وجود واکسیناسیون آنفولانزا بگیرید باز هم واکسن از شدت گرفتن بیماری و حتی مرگ پیشگیری می‌کند.
بعضی از سال‌ها واکسن آنفولانزا مؤثرتر از سال‌های دیگر است. این به این خاطر است که کسانی که واکسن را تولید می‌کنند نمی‌توانند به طور دقیق پیش بینی کنند که ویروس سال به سال چگونه جهش خواهد یافت، و تولید کردن واکسن جدید ماه‌ها طول می‌کشد.
بعضی تصور می‌کنند که واکسن آنفولانزا به درد نمی‌خورد چون کسانی را می‌شناسند که با وجود زدن واکسن باز هم مریض شده‌اند. ولی این به آن معنا نیست که واکسن مؤثر نیست.
بسیاری از افرادی که با وجود زدن واکسن مریض می‌شوند در واقع آنفولانزا نگرفته‌اند؛ بلکه علائم سرماخوردگی را تجربه می‌کنند که در اثر ویروسی غیر از آنفولانزا ایجاد شده است و بنابراین واکسن آنفولانزا نمی‌تواند کاری برای آن بکند. حتی در سال‌هایی که واکسن آنفولانزا خیلی مؤثر واقع نمی‌شود باز هم از بروز بعضی از انواع آنفولانزا و همچنین شدت و شیوع بیماری پیشگیری می‌کند.
عوارض جانبی واکسن آنفولانزا کدامند؟
واکسن معمولاً عوارضی ندارد. ولی اگر داشته باشد شامل موارد زیر میباشد:
• قرمز شدن، ورم خفیف یا سوزش در محلی که واکسن را دریافت کرده‌اید (اگر واکسن به شکل تزریقی بوده)
• تب خفیف
• کهیر خفیف
• سردرد یا بدن درد
این واکسن‌ها گاهی باعث بروز عوارض خطرناکی نیز می‌شوند، مانند واکنش آلرژیک شدید. ولی عوارض خطرناک واقعاً به ندرت دیده می‌شوند.
آیا خود واکسن باعث ابتلا به آنفولانزا می‌شود؟
خیر. واکسن آنفولانزا باعث ابتلا به آنفولانزا نمی‌شود. بعضی از افراد بعد از واکسن حالشان بد می‌شود ولی این اغلب به خاطر آن است که خودشان از قبل از دریافت واکسن در شرف مریض شدن بوده اند.
آیا واکسن آنفولانزا باعث اوتیسم می‌شود؟
خیر. پس از انجام تحقیقات متعدد و دقیق دانشمندان هیچ ارتباطی بین واکسیناسیون و اوتیسم پیدا نکرده‌اند. خیلی سال پیش یک مطالعه ارتباطی را بین واکسن و اوتیسم گزارش داد. ولی بعداً معلوم شد که آن مطالعه غلط بوده و در نتیجه کنار گذاشته شد.
اگر باردار باشم واکسن آنفولانزا بزنم؟
چنانچه باردار هستید بسیار مهم است که واکسن آنفولانزا را دریافت کنید. علائم آنفولانزا در زنان باردار خیلی سریع وخیم و خطرناک می‌شوند. آنفولانزا می‌تواند باعث اختلالات تنفسی شود یا حتی موجب مرگ زن یا جنینش شود. برای همین اگر باردار هستید و یا قصد باردار شدن در فصل سرما را دارید بسیار مهم است که واکسن آنفولانزا را دریافت کنید.
دیگر چه کارهایی میتوانم برای پیشگیری از آنفولانزا انجام دهم؟
علاوه بر دریافت واکسن آنفولانزا به طور سالانه نکات زیر نیز می‌توانند کمک کنند:
• دست‌های خود را مرتب با آب و صابون بشویید یا از محلول ضد عفونی کننده استفاده کنید
• از افرادی که می‌دانید مریض هستند دوری کنید
چنانچه در معرض ویروس آنفولانزا قرار گرفتید مصرف داروهای ضد یروس ممکن است شما را در برابر بیماری ایمن کنند ولی این نوع داروها مناسب همه نیستند. علاوه بر این، داروهای ضد ویروس هنگامی مؤثر واقع می‌شوند که به سرعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس و یا به محض آغاز علائم مصرف شوند.
برای حفاظت از دیگران بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
• در صورت مبتلا شدن خانه بمانید. همچنین تا ٢۴ ساعت پس از قطع شدن تب-بدون آنکه از تب برها استفاده کرده باشید (مانند استامینوفن)-سر کار یا به مدرسه نروید. اگر در مراکز سلامت کار می‌کنید و وظیفه نگهداری از بیمارها را دارید بهتر است کمی بیش تر خانه بمانید تا سرفه‌هایتان قطع شود.
• هنگام سرفه یا عطسه دهان و دماغ خود را با قسمت داخلی آرنج بپوشانید.
منبع
منبع این مطلب، رفرنس معتبر پزشکی UpToDate میباشد.
مامانیا یک راهنمای جامع بارداریه که با اون می‌تونید با عوارض و نشانه‌های مختلف بارداری آشنا بشید و یاد بگیرین برای هر کدوم از این حالت‌ها چه راهکارهای علمی وجود دارن.