آمنیوسنتز آزمایشی است که طی آن مقداری از مایع آمنیوتیک داخل شکم زن را به عنوان نمونه بیرون می‌کشند. مایع آمنیوتیک همان مایعی است که جنین را داخل رحم احاطه کرده است.
آمنیوسنتز برای چه انجام می‌گیرد؟
آمنیوسنتز برای فراهم کردن نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک انجام می‌گیرد. مایع آمنیوتیک جهت گردآوری اطلاعات بیشتر در رابطه با سلامتی جنین آزمایش و بررسی می‌شود.
رایج‌ترین علت سنجش مایع آمنیوتیک برای تشخیص مبتلا بودن جنین به بیماری‌های ژنتیکی مانند سندرم داون و فیبروز کیستیک (cystic fibrosis) میباشد. این آزمایش معمولاً در صورتی تجویز می‌شود که در سونوگرافی بچه و یا آزمایش خون مادر و پدر ردی از مبتلا بودن جنین به بیماری ژنتیکی دیده شود.
گاهی نیز آمنیوسنتز برای تشخیص عفونت در جنین انجام می‌گیرد.
دلایل انجام آزمایش آمنیوسنتز:
آزمایش ژنتیک. آمنیوسنتز ژنتیکی شامل گرفتن نمونه ای از مایع آمنیوتیک و آزمایش آن برای بیماری های خاص مانند سندرم داون میباشد.
آزمایش ریه جنین. آزمایش بلوغ ریه جنین شامل گرفتن نمونه ای از مایع آمنیوتیک و آزمایش آن برای تعیین اینکه آیا ریه های جنین به اندازه کافی برای تولد بالغ هستند یا خیر ، میباشد.
تشخیص عفونت جنین. گاهی اوقات آمنیوسنتز برای ارزیابی جنین به دلیل عفونت یا بیماری دیگر استفاده می شود. این روش همچنین می تواند برای ارزیابی شدت کم خونی در نوزادانی که دارای حساسیت Rh هستند ، انجام شود. این بیماری یک بیماری نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن مادر آنتی بادی هایی را بر علیه یک پروتئین خاص روی سطح سلول های خونی جنین تولید می کند
درمان. اگر در طول دوران بارداری مایع آمنیوتیک زیادی جمع شود (پلی هیدرآمنیوس) ، ممکن است آمنیوسنتز برای تخلیه مایع آمنیوتیک اضافه از رحم انجام شود.
آزمایش پدری. آمنیوسنتز می تواند DNA جنین را جمع آوری کند و سپس میتوانیم آن را با DNA پدر احتمالی مقایسه کنیم.
آمنیوسنتز کی انجام می‌گیرد؟
این آزمایش ممکن است در هر زمانی بعد از هفته ١۵ بارداری انجام بگیرد. در واقع زمان انجام آن به دلیلی بر می‌گردد که آزمایش به خاطر آن تجویز شده است.
آمنیوسنتز چگونه انجام می‌گیرد؟
مراحل اصلی آن شامل موارد زیر میباشد:
• پزشک شما یک سونوگرافی انجام می‌دهد و تصویر محرک جنین شما و مایع آمنیوتیک را در صفحه نمایش خود مشاهده می‌کند (مانند تلویزیون).
• همانطور که صفحه نمایش را مشاهده می‌کند، پزشک شما و یا یک پزشک دیگر، سوزن یا سرنگی را داخل شکم شما و سپس داخل مایع آمنیوتیک فرو می‌کند.
• پزشک با استفاده از سوزن یا سرنگ کمی از مایع را بیرون می‌کشد. در این آزمایش معمولاً بین ١ تا ٢ قاشق غذاخوری مایع نمونه برداری می‌شود.
• مایع جهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
آیا آزمایش آمنیوسنتز احتمال خطر دارد؟
بله. خیلی کم پیش می‌آید که مشکلی ایجاد شود، ولی بالاخره غیر ممکن نیست. خطرات موجود در آزمایش آمنیوسنتز شامل موارد زیر می‌باشند:
• نشت مایع آمنیوتیک از واژن – این ممکن است به خودی خود بند آید و یا اصلاً بند نیاید. اگر بند نیاید می‌تواند مشکلاتی را برای جنین بوجود آورد، مانند عفونت.
• عفونت رحم – عفونت ممکن است در اوایل بارداری منجر به سقط شود؛ و یا در اواخر بارداری باعث زایمان زودرس شود (زایمان زودرس به معنای تولد بچه قبل از هفته ٣٧ بارداری است).
• سوزن ممکن است به جنین اصابت کند که در بعضی موارد کمیاب باعث آسیب بچه می‌شود.
• ممکن است خون از داخل جفت به جریان خون مادر نشت کند (جفت همان اندام حیاتی جنین است که به واسطه آن مواد غذایی و اکسیژن به جنین منتقل می‌شود و فضولات او دفع می‌شود). این امر می‌تواند باعث بروز مشکلات در بارداری‌های بعدی شود.
علائم خطرناک بعد از فرایند آمنیوسنتز
این بستگی به این دارد که چه علائمی را تجربه می‌کنید و شدت آنها چقدر است. بعد از آمنیوسنتز داشتن گرفتگی و دردهای خفیف در ناحیه شکم برای مدت کوتاه طبیعی است.
چنانچه اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید با پزشک خود تماس بگیرید:
• داشتن خونریزی و یا خارج شدن مایع از واژن
• بدتر شدن درد و گرفتگی شکم
• داشتن تب بالای ٣٨ درجه
چنانچه آمنیوسنتز نشان دهد که جنین من دارای مشکل ژنتیکی است چکار باید بکنم؟
قبل و بعد از انجام آزمایش با پزشک خود و یک مشاور ژنتیکی مشورت کنید. آنها می‌توانند به شما کمک کنند مشکل ژنتیکی موجود را بهتر درک کنید و احساسات خود را بهتر مدیریت کنید؛ و همچنین در تصمیم‌گیری برای انتخاب قدم بعدی راهنماییتان کنند.
منبع
منبع این مطلب، رفرنس معتبر پزشکی UpToDate میباشد.
مامانیا یک راهنمای جامع بارداریه که با اون می‌تونید با عوارض و نشانه‌های مختلف بارداری آشنا بشید و یاد بگیرین برای هر کدوم از این حالت‌ها چه راهکارهای علمی وجود دارن.