بارداری خارج از رحم زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده خارج از رحم، در مکانی دیگر درون شکم زن شروع به رشد می‌کند. این نوع بارداری می‌تواند باعث خونریزی مرگبار شود و باید که بلافاصله به آن رسیدگی پزشکی شود. در بارداری طبیعی تخمک در لوله فالوپ بارور می‌شود. سپس از لوله می‌گذرد و داخل رحم فرود می‌آید و آنجا شروع به رشد می‌کند. ولی در بارداری خارج از رحم تخمک به رحم نمی‌رسد؛ معمولاً داخل لوله فالوپ گیر می‌کند حال یا به دلیل وجود مشکلی در لوله یا تخمک.
گاهی تخمک بارور شده در تخمدان، دهانه رحم یا جایی دیگر از شکم جاگیر می‌شود.
در بیش از ٩٠ درصد از موارد، تخمک در یکی از لوله‌های رحم (لوله‌های فالوپ) بارور می‌شود که به آن بارداری لوله‌ای می‌گویند.
نشانه‌ها و علائم بارداری خارج از رحم
در اکثر مواقع، بارداری خارج از رحم در هفته‌های اول بارداری رخ می‌دهد. ممکن است شما اصلاً متوجه نشوید که باردار هستید و مشکلی را تجربه نکنید. نشانه‌های اولیه بارداری خارج از رحم عبارتند از:
• خونریزی خفیف واژینال و درد لگنی
• معده بهم ریخته و استفراغ
• گرفتگی‌های تیز و سوزنده در ناحیه شکم
• درد در یک طرف از بدن
• سرگیجه یا ضعف
• درد در ناحیه کتف، گردن یا مقعد
بارداری خارج از رحم می‌تواند باعث ترکیدن یا پارگی لوله رحم شود. علائم اورژانسی عبارتند از درد شدید همراه با، یا بدون خونریزی. در صورت داشتن خونریزی شدید همراه با منگی، غش کردن، یا درد کتف، و یا در صورت داشتن درد شدید در شکم بخصوص در یک طرف فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
علائم بارداری خارج از رحم
گاهی هیچ علائم خاصی در اوایل بارداری خارج از رحم وجود ندارند. علائم شما ممکن است بسیار شبیه به بارداری طبیعی باشند. ممکن است پریود نشوید، احساس ناراحتی در ناحیه شکم و درد در ناحیه سینه داشته باشید. تنها نیمی از زنانی که دچار بارداری خارج از رحم می‌شوند هر سه نشانه یعنی پریود نشدن، خونریزی و درد شکم را تجربه می‌کنند.
دیگر علائم رایج بارداری خارج از رحم عبارتند از:
• تهوع و استفراغ همراه با درد
• گرفتگی‌های تیز و سوزنده در شکم
• درد در یک طرف از بدن
• سرگیجه یا ضعف
• درد در ناحیه کتف، گردن یا مقعد
هنگام بارداری خارج از رحم چه زمانی باید با اورژانس (۱۱۵) تماس گرفت
بارداری خارج از رحم ممکن است باعث پارگی لوله فالوپ شود. چنانچه این اتفاق بیفتد دچار درد شدید و خونریزی سنگین می‌شوید و بلافاصله باید مراقبت پزشکی دریافت کنید. برخی از نشانه‌های احتمالی این اتفاق عبارتند از
• وجود درد در مقعد و یا حس شدید مدفوع کردن ممکن است به این معنا باشد که از داخل دچار خونریزی شده اید.
• درد در ناحیه کتف نیز ممکن است یک امر اورژانسی تلقی شود. هرچند ممکن است نامربوط به بارداری به نظر آید ولی چنانچه یکی از لوله‌های فالوپ بترکد این احتمال وجود دارد که خون در نزدیکی دیافراگم جمع شود و عصب‌هایی که به شانه ختم می شوند را متورم کند.
• چنانچه درد شما شدید، تیز و ناگهانی است یا اگر احساس منگی و سرگیجه دارید یا اگر غش کردید فوراً با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید. این‌ها همه ممکن است نشانه‌های آغاز شوک باشد.
دلایل و عوامل خطر بارداری خارج از رحم
شاید هیچوقت متوجه نشوید که چرا دچار بارداری خارج از رحم شده‌اید. یک علت می‌تواند لوله فالوپ آسیب دیده باشد. ممکن است مانع رسیدن تخمک بارور شده به رحم شود. موارد زیر احتمال ابتلا به بارداری خارج از رحم را افزایش می‌دهد:
• ابتلا به بیماری التهابی لگن (PID)
• سیگار کشیدن
• بالای ٣۵ سال سن داشتن
• ابتلا به عفونت مقاربتی
• وجود جای زخم باقی مانده ناشی از جراحی لگنی
• داشتن سابقه بارداری خارج از رحم
• اقدام به بستن لوله‌های رحم یا باز کردن آن‌ها
• استفاده از داروهای باروری
• سابقه اقدامات درمان ناباروری مانند لقاح مصنوعی (IVF)
همچنین، این امکان وجود دارد که بارداری خارج از رحم در اثر باردار شدن در حین استفاده از آیودی (یک شیوه پیشگیری) رخ دهد.
تشخیص بارداری خارج از رحم
پزشک شما احتمالاً با گرفتن یک آزمایش بارداری و انجام معاینه لگنی این موضوع را تشخیص می‌دهد. ممکن است یک سونوگرافی نیز جهت دیدن رحم و لوله‌های فالوپ تجویز کند.
درمان بارداری خارج از رحم
به علت اینکه امکان زنده ماندن تخمک بارور شده خارج از رحم وجود ندارد، پزشک باید آن را بیرون آورد تا از بروز مشکلات حاد پزشکی جلوگیری کند. پزشکان از یکی از این دو روش استفاده می‌کنند: دارو یا جراحی.
دارو. چنانچه لوله فالوپ شما پاره نشده و همان ابتدای بارداری هستید، پزشکتان می‌تواند یک تزریق متوترکسات انجام دهد؛ این کار جلوی رشد سلول‌ها را می‌گیرد. بدن شما آن را جذب خواهد کرد.
جراحی. در دیگر موارد نیاز به جراحی است. رایج ترین نوع جراحی لاپاراسکوپی است. پزشک شما برش‌های بسیار کوچک در قسمت پایین شکم شما ایجاد می‌کند و یک لوله نازک و انعطاف پذیر به نام لاپاراسکوپ را درون آن فرو می‌کند تا به این وسیله بارداری خارج از رحم را در آورد. چنانچه لوله رحم شما آسیب دیده باشد، باید آن را نیز بر دارند. اگر خونریزی شما زیاد باشد و یا پزشک شما احتمال دهد که لوله فالوپ پاره شده است به جراحی اورژانسی با برش بزرگتر نیاز خواهید داشت. به این نوع جراحی لاپاراتومی (جراحی باز) می‌گویند.
اقدامات بعد از تجربه بارداری خارج از رحم
ممکن است از این پس داشتن یک بارداری طبیعی مشکل باشد. سعی کنید با یک متخصص نازایی مشورت کنید، بخصوص اگر یک لوله فالوپ خود را از دست داده‌اید.
با پزشک خود راجع به مدت زمانی که باید برای اقدام به بارداری مجدد منتظر بمانید صحبت کنید. بعضی از متخصصان توصیه می‌کنند که به بدن خود حداقل سه ماه فرصت دهید تا التیام یابد.
چنانچه دوباره باردار شدید، از آنجایی که سابقه یک بارداری خارج از رحم احتمال بروز دیگری را افزایش می‌دهد، حواستان به بدنتان باشد؛ تا اینکه پزشک شما اطمینان یابد که جنین در جای درست در حال رشد است.
منبع
منبع این مطلب، وبسایت معتبر پزشکی WebMD.com می‌باشد.
مامانیا یک راهنمای جامع بارداریه که با اون می‌تونید با عوارض و نشانه‌های مختلف بارداری آشنا بشید و یاد بگیرین برای هر کدوم از این حالت‌ها چه راهکارهای علمی وجود دارن.